مقالات
اسکرام مستر (Scrum-Master) چه وظایفی دارد ؟
Scrum Master یا اسکرام مستر، فردی است که مسئولیت تسهیل و هدایت فرآیند اسکرام در یک تیم توسعه نرم افزار را بر عهده دارد. به عبارت دیگر، اسکرام مستر ضامن اجرای موفق اصول و چارچوب اسکرام در تیم است.
نقش اسکرام مستر را می‌توان به عنوان یک رهبر-خدمتگزار (servant leader) توصیف کرد. وظیفه اصلی او حمایت از تیم اسکرام و ایجاد محیطی مناسب برای عملکرد بهینه تیم است.
در اینجا برخی از مهم ترین وظایف یک اسکرام مستر ذکر شده است:
- آموزش و تسهیل: اسکرام مستر مسئولیت آموزش اصول و مفاهیم اسکرام را به اعضای تیم، مدیران و سایر ذینفعان پروژه بر عهده دارد. او همچنین جلسات اسکرام مانند Daily Scrum، Sprint Planning و Sprint Review را تسهیل می‌کند تا جلسات پربار و موثری باشند.
- مدیریت impediments (موانع): اسکرام مستر باید دائما در جریان مشکلات و موانعی باشد که بر سر راه تیم قرار می‌گیرد و به تیم کمک می‌کند تا بر آنها غلبه کند. او با برقراری ارتباط با افراد ذیربط و رفع موانع، مسیر را برای پیشرفت روان پروژه هموار می‌سازد.
- حفظ ارزش‌های اسکرام: اسکرام مستر باید اطمینان حاصل کند که تیم به ارزش‌های بنیادین اسکرام که شامل تمرکز، شفافیت، بازرسی و انطباق‌پذیری است، پایبند باشد.
- حمایت از خودتنظیمی تیم: Scrum Master به جای مدیریت دستوری تیم، آنها را تشویق می‌کند تا خود را مدیریت کنند و به صورت مستقل تصمیم بگیرند. او به اعضای تیم کمک می‌کند تا مهارت‌های لازم برای خودتنظیمی را در خود پرورش دهند.
- ارتباط با ذینفعان: اسکرام مستر رابط بین تیم توسعه و سایر ذینفعان پروژه مانند مدیر محصول (Product Owner) و مشتری است. او اطلاعات پروژه را به ذینفعان منتقل می‌کند و آنها را از روند پیشرفت پروژه آگاه می‌سازد.
به طور خلاصه، اسکرام مستر فردی کلیدی در موفقیت پروژه‌های اسکرام است. او با تسهیلگری، رهبری خدمتگزارانه، حمایت از تیم و ایجاد محیطی مناسب به تیم توسعه کمک می‌کند تا با چابکی و انعطاف‌پذیری بالایی به سمت تحقق اهداف پروژه حرکت کند.
Scrum Master نقشی کلیدی در تسهیل و هدایت فرآیند اسکرام در یک تیم توسعه نرم افزار ایفا می‌کند.
در اینجا برای درک بهتر وظایف اسکرام مستر، به شرح برخی از وظایف اصلی او به همراه مثال‌هایی از نحوه‌ی انجام آنها می‌پردازیم:
۱٫ آموزش و تسهیل:
- مثال: در ابتدای شروع یک پروژه اسکرام، اسکرام مستر جلسه‌ای را با اعضای تیم برگزار می‌کند تا اصول و مفاهیم اسکرام را به آنها آموزش دهد. او در این جلسه، نقش‌های مختلف در اسکرام، رویدادهای اسکرام و مصنوعات اسکرام را شرح می‌دهد.
- مثال: اسکرام مستر در طول جلسات اسکرام مانند Daily Scrum، Sprint Planning و Sprint Review به عنوان تسهیل‌گر عمل می‌کند. او وظیفه‌ی هدایت بحث، مدیریت زمان و اطمینان از مشارکت فعالانه‌ی تمام اعضای تیم را بر عهده دارد.
۲٫ مدیریت impediments (موانع):
- مثال: در حین اسپرینت، یکی از اعضای تیم به مشکلی در ادغام کد خود با کد سایر اعضای تیم برمی‌خورد. Scrum Master با این عضو تیم صحبت می‌کند تا مشکل را به طور کامل درک کند. سپس، او به دنبال راه حلی برای مشکل می‌گردد و در صورت نیاز، با سایر اعضای تیم یا ذینفعان پروژه مشورت می‌کند.
- مثال: اسکرام مستر متوجه می‌شود که تیم به دلیل کمبود فضای ذخیره‌سازی در سرور با مشکل مواجه شده است. او با مدیر مربوطه صحبت می‌کند و مشکل را به اطلاع او می‌رساند. در نهایت، با همکاری مدیر، فضای ذخیره‌سازی مورد نیاز تیم تامین می‌شود.
۳٫ حفظ ارزش‌های اسکرام:
- مثال: در طول جلسه Sprint Review، یکی از ذینفعان پروژه از تیم می‌خواهد که در اسپرینت بعدی روی قابلیتی کار کند که در لیست Backlog اولویت بالایی ندارد. اسکرام مستر به ذینفع پروژه توضیح می‌دهد که تیم اسکرام به ارزش تمرکز پایبند است و نمی‌تواند در حین اسپرینت روی کارهای خارج از لیست Backlog تمرکز کند.
- مثال: اسکرام مستر مشاهده می‌کند که یکی از اعضای تیم به طور مداوم در جلسات Daily Scrum دیر حاضر می‌شود و در بحث‌ها مشارکت فعالانه‌ای ندارد. Scrum Master در یک گفتگوی خصوصی با این عضو تیم، اهمیت ارزش شفافیت و مشارکت فعالانه در تیم را به او گوشزد می‌کند.
۴٫ حمایت از خودتنظیمی تیم:
- مثال: در ابتدای هر اسپرینت، اسکرام مستر با تیم جلسه‌ای برگزار می‌کند تا اهداف اسپرینت را به طور مشترک تعیین کنند. در این جلسه، اعضای تیم به طور آزادانه در مورد وظایف و تعهدات خود در اسپرینت بحث می‌کنند و در نهایت، به یک برنامه‌ی کاری توافقی می‌رسند.
- مثال: اسکرام مستر به جای اینکه به طور مستقیم به اعضای تیم بگوید که چگونه کار خود را انجام دهند، به آنها سوالاتی راجع به چالش‌ها و موانعشان می‌پرسد و آنها را تشویق می‌کند تا خود به دنبال راه حل برای مشکلاتشان باشند.
۵٫ ارتباط با ذینفعان:
- مثال: در انتهای هر اسپرینت، اسکرام مستر جلسه‌ای را با ذینفعان پروژه برگزار می‌کند تا پیشرفت پروژه را به آنها ارائه دهد. در این جلسه، اسکرام مستر دستاوردهای تیم در اسپرینت را شرح می‌دهد، چالش‌های پیش رو را بیان می‌کند و از ذینفعان بازخورد دریافت می‌کند.
- مثال: Scrum Master به طور مرتب با مدیر محصول (Product Owner) در ارتباط است تا از نیازها و اولویت‌های ذینفعان پروژه آگاه باشد. او این اطلاعات را با تیم در میان می‌گذارد تا تیم بتواند بر اساس نیازهای ذینفعان، روی وظایف درست کار کند.
در کنار وظایف اصلی ذکر شده، Scrum Master ممکن است وظایف دیگری نیز بر عهده داشته باشد که به نوع پروژه، فرهنگ سازمانی و نیازهای تیم بستگی دارد.
