بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas)

بوم مدل کسب و کار یا Business Model Canvas ابزاری بصری و کارآمد برای طراحی، مستندسازی و تحلیل مدل‌های کسب و کار است. این ابزار به شما کمک می‌کند تا عناصر کلیدی مدل کسب و کار خود را به طور واضح و مختصر ترسیم و به اشتراک بگذارید.

بوم مدل کسب و کار از نه بلوک اصلی تشکیل شده است که هر کدام به جنبه‌ی خاصی از مدل کسب و کار شما می‌پردازد. این بلوک‌ها عبارتند از:

1. مشتریان (Customers): در این بخش، باید مشتری هدف خود را به طور دقیق تعریف کنید. این شامل درک نیازها، خواسته‌ها، رفتارها و بخش‌بندی‌های مختلف مشتریان شما می‌شود.
2. ارزش پیشنهادی (Value Propositions): در این بخش، باید ارزش‌هایی را که به مشتریان خود ارائه می‌دهید به طور واضح بیان کنید. این شامل توضیح مزیت رقابتی شما و تمایزتان از رقبا می‌شود.
3. کانال‌ها (Channels): در این بخش، باید کانال‌هایی را که از طریق آنها ارزش پیشنهادی خود را به مشتریان خود می‌رسانید مشخص کنید. این شامل کانال‌های بازاریابی، فروش و توزیع محصولات یا خدمات شما می‌شود.
4. ارتباط با مشتریان (Customer Relationships): در این بخش، باید نوع رابطه‌ای را که می‌خواهید با مشتریان خود ایجاد کنید تعریف کنید. این شامل استراتژی‌های حفظ مشتری، خدمات پس از فروش و ایجاد وفاداری به برند می‌شود.
5. جریان‌های درآمد (Revenue Streams): در این بخش، باید نحوه‌ی کسب درآمد از مدل کسب و کار خود را مشخص کنید. این شامل قیمت‌گذاری، مدل‌های درآمدی و منابع درآمد شما می‌شود.
6. منابع کلیدی (Key Resources): در این بخش، باید منابع کلیدی مورد نیاز برای اجرای مدل کسب و کار خود را شناسایی کنید. این شامل دارایی‌های فیزیکی، منابع انسانی، منابع مالی و مالکیت معنوی می‌شود.
7. فعالیت‌های کلیدی (Key Activities): در این بخش، باید فعالیت‌های کلیدی مورد نیاز برای اجرای مدل کسب و کار خود را تعریف کنید. این شامل تولید، بازاریابی، فروش و ارائه خدمات به مشتریان می‌شود.
8. شرکای کلیدی (Key Partnerships): در این بخش، باید شرکای کلیدی که برای اجرای مدل کسب و کار خود به آنها نیاز دارید را شناسایی کنید. این شامل تامین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و شرکای استراتژیک می‌شود.
9. ساختار هزینه (Cost Structure): در این بخش، باید هزینه‌های مرتبط با اجرای مدل کسب و کار خود را مشخص کنید. این شامل هزینه‌های ثابت، هزینه‌های متغیر و مدل‌های هزینه شما می‌شود.

مزایای استفاده از بوم مدل کسب و کار:

• وضوح: بوم مدل کسب و کار به شما کمک می‌کند تا عناصر کلیدی مدل کسب و کار خود را به طور واضح و مختصر درک کنید و به اشتراک بگذارید.
• سادگی: این ابزار از زبان ساده و قابل فهمی استفاده می‌کند که برای افراد در هر سطحی از تجربه مناسب است.
• انعطاف‌پذیری: بوم مدل کسب و کار را می‌توان برای انواع مختلف کسب و کار در هر صنعتی استفاده کرد.
• کار گروهی: این ابزار می‌تواند به عنوان ابزاری برای تسهیل بحث و گفتگو بین اعضای تیم در مورد مدل کسب و کار استفاده شود.
• نوآوری: بوم مدل کسب و کار می‌تواند به شما کمک کند تا فرصت‌های جدید برای نوآوری و بهبود مدل کسب و کار خود را شناسایی کنید.

مثال استفاده از بوم مدل کسب و کار:

فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه اینترنتی لباس هستید. در این صورت، می‌توانید از بوم مدل کسب و کار برای ترسیم مدل کسب و کار خود به شرح زیر استفاده کنید:

مشتریان: زنان و مردان در سنین ۲۰ تا ۴۰ سال که به دنبال خرید لباس‌های مد روز با قیمت‌های مناسب هستند.

ارزش پیشنهادی: ارائه طیف گسترده‌ای از لباس‌های باکیفیت و مد روز با قیمتی مقرون به صرفه، همراه با خدمات عالی به مشتریان.

کانال‌ها: وب‌سایت فروشگاه اینترنتی، شبکه‌های اجتماعی، بازاریابی ایمیلی و تبلیغات آنلاین.

ارتباط با مشتریان: ارائه خدمات مشتریان عالی از طریق ایمیل، چت آنلاین و تلفن

جریان‌های درآمد: فروش مستقیم لباس از طریق وب‌سایت، همکاری با اینفلوئنسرها برای تبلیغ محصولات در شبکه‌های اجتماعی، ارائه خدمات مشاوره استایل به مشتریان.

منابع کلیدی: وب‌سایت فروشگاه اینترنتی، انبار، تیم کارکنان (شامل متخصصان بازاریابی، طراحان وب، کارشناسان خدمات مشتریان و انبارداران)، تامین‌کنندگان لباس.

فعالیت‌های کلیدی: بازاریابی و تبلیغات، مدیریت وب‌سایت، خرید و تامین لباس، پردازش سفارشات و ارسال کالا، ارائه خدمات مشتریان.

شرکای کلیدی: تامین‌کنندگان لباس، شرکت‌های حمل و نقل، شرکت‌های بازاریابی دیجیتال، اینفلوئنسرها.

ساختار هزینه: هزینه‌های مربوط به وب‌سایت و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، هزینه‌های بازاریابی و تبلیغات، هزینه‌های مربوط به انبار و حمل و نقل، حقوق و دستمزد کارکنان، هزینه‌های تامین لباس.

استفاده از بوم مدل کسب و کار می‌تواند به شما کمک کند تا مدل کسب و کار خود را به طور کامل درک کنید، نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کنید و فرصت‌های جدیدی برای رشد و توسعه‌ی کسب و کار خود پیدا کنید.

علاوه بر این، بوم مدل کسب و کار می‌تواند به عنوان ابزاری برای جذب سرمایه‌گذار و متقاعد کردن شرکای بالقوه به همکاری با شما استفاده شود.

اگر به دنبال راهی برای بهبود و توسعه‌ی مدل کسب و کار خود هستید، بوم مدل کسب و کار می‌تواند ابزاری ارزشمند برای شما باشد.