مقالات
مدل کسب و کار اشتراکی چیست؟
مدل کسب و کار اشتراکی، نوعی مدل کسب و کار است که در آن، شرکت به جای فروش یک محصول یا ارائه یک خدمت به صورت یک باره، به مشتریان دسترسی به محصولات یا خدمات خود را به صورت دوره‌ای و با پرداخت هزینه اشتراک ارائه می‌دهد.
در این مدل، مشتریان به جای مالکیت کامل محصول یا خدمات، حق استفاده از آن را برای مدت زمان مشخص خریداری می‌کنند. این مدل برای کسب و کارهایی که محصولات یا خدماتی با قابلیت مصرف مکرر ارائه می‌کنند، مانند **خدمات نرم‌افزاری، محتوای دیجیتال، خدمات موسیقی یا رسانه‌های
مزایای مدل کسب و کار اشتراکی:
- برای مشتریان:
- پرداخت هزینه به صورت دوره‌ای و با مبالغ کم‌تر: مشتریان به جای پرداخت
- دسترسی به طیف وسیعی از محصولات یا خدمات با یک اشتراک:
- قابلیت لغو اشتراک در هر زمان: مشتریان می‌توانند
- برای کسب و کار:
- ایجاد جریان درآمدی ثابت و قابل پیش‌بینی: کسب و کار
- افزایش وفاداری مشتری: مشتریان
- جمع‌آوری داده‌های ارزشمند در مورد رفتار مشتری: کسب و کار
انواع مدل‌های کسب و کار اشتراکی:
- مدل مبتنی بر محتوا: در این مدل، مشتریان به محتوای دیجیتال مانند مقالات،
- مدل مبتنی بر محصول: در این مدل، مشتریان به محصولات فیزیکی مانند
- مدل مبتنی بر خدمات: در این مدل، مشتریان به خدمات مانند خدمات
- مدل مبتنی بر پلتفرم: در این مدل، مشتریان به یک پلتفرم مانند
نمونه‌هایی از کسب‌وکارهای مبتنی بر مدل اشتراکی:
- خدمات نرم‌افزاری: مانند Adobe Creative Cloud، Microsoft Office 365،
- محتوای دیجیتال: مانند Netflix، Spotify، Hulu،
- خدمات آموزشی: مانند Masterclass، Skillshare،
- خدمات اشتراک‌گذاری کالا: مانند Airbnb, Rent the Runway,
- خدمات تناسب اندام: مانند Peloton, ClassPass,
ملاحظات کلیدی در مورد مدل کسب و کار اشتراکی:
- ارائه ارزش پیشنهادی قوی
- جذب و حفظ مشتری
- مدیریت قیمت‌گذاری به طور موثر
- ارائه خدمات مشتری عالی
- انطباق با تغییرات در رفتار و تقاضای مشتری
نمونه‌هایی از کسب‌وکارهای موفق که از مدل اشتراکی استفاده می‌کنند:
۱٫ نتفلیکس:
- خدمات: ارائه فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی به صورت آنلاین
- مدل اشتراکی: مبتنی بر محتوا
- موفقیت: نتفلیکس با بیش از ۲۰۰ میلیون مشترک در سراسر جهان، یکی از موفق‌ترین
۲٫ اسپاتیفای:
- خدمات: ارائه موسیقی به صورت آنلاین
- مدل اشتراکی: مبتنی بر محتوا
- موفقیت: اسپاتیفای با بیش از ۱۵۰ میلیون مشترک فعال ماهانه، یکی از محبوب‌ترین
۳٫ ادوبی کریتیو کلود:
- خدمات: ارائه مجموعه نرم‌افزارهای خلاقانه مانند فتوشاپ، ایلوستریتور و پریمیر پرو به صورت
- مدل اشتراکی: مبتنی بر محصول
- موفقیت: ادوبی کریتیو کلود با بیش از ۲۶ میلیون مشترک، به عنوان
۴٫ ایر بی ان بی:
- خدمات: ارائه پلتفرمی برای اجاره کوتاه‌مدت خانه‌ها و آپارتمان‌ها
- مدل اشتراکی: مبتنی بر پلتفرم
- موفقیت: ایر بی ان بی با بیش از ۶ میلیون محل اقامت در ۱۹۰ کشور،
۵٫ مایکروسافت آفیس ۳۶۵:
- خدمات: ارائه مجموعه نرم‌افزارهای اداری مانند ورد، اکسل و پاورپوینت
- مدل اشتراکی: مبتنی بر محصول
- موفقیت: بیش از ۴۰ میلیون مشترک سازمانی،
عوامل موثر در موفقیت مدل کسب و کار اشتراکی:
- ارائه ارزش پیشنهادی قوی
- جذب و حفظ مشتری
- قیمت‌گذاری موثر
- بازاریابی و تبلیغات
- انطباق با تغییرات
مدل کسب و کار اشتراکی می‌تواند برای کسب‌وکارهایی مناسب باشد، به شرطی که شرایط زیر را داشته باشند:
۱٫ محصول یا خدماتی با قابلیت مصرف مکرر:
- این مدل برای محصولاتی که فقط یک بار خریداری می‌شوند و
- مثال‌هایی از محصولات و خدماتی که برای مدل اشتراکی مناسب
- خدمات نرم‌افزاری: مانند ادوبی کریتیو کلود، مایکروسافت آفیس ۳۶۵
- محتوای دیجیتال: مانند نتفلیکس، اسپاتیفای، Hulu
- خدمات آموزشی: مانند Masterclass، Skillshare
- خدمات تناسب اندام: مانند Peloton, ClassPass
- خدمات اشتراک‌گذاری کالا: مانند Airbnb, Rent the Runway
۲٫ مشتریانی که مایل به پرداخت هزینه به صورت دوره‌ای هستند
۳٫ توانایی ارائه خدمات به صورت آنلاین یا از طریق پلتفرم دیجیتال
۴٫ جریان نقدی ثابت و قابل پیش‌بینی
۵٫ توانایی جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های مشتری
منابع مفید:
- Wikipedia article on subscription business model
- Business Model Canvas
- Subscription Economy
