تقسیم سهام استارتاپ چگونه انجام می‌شود ؟

تقسیم سهام استارتاپ فرآیندی است که در آن مالکیت شرکت به صورت سهم به بنیانگذاران، کارمندان، سرمایه گذاران و سایر ذینفعان تخصیص داده می شود. این سهام ها نمایانگر درصدی از مالکیت، سود و حقوق رای در شرکت هستند.

تقسیم سهام استارتاپ موضوعی پیچیده با ظرافت های خاص خود است. در این راهنمای جامع، به بررسی کامل این فرآیند، عوامل موثر بر آن، روش های مختلف تقسیم سهام و مثال هایی برای درک بهتر می پردازیم.

مفاهیم کلیدی:

• سهم: واحد مالکیت در یک شرکت است. هر سهم نشان دهنده درصدی از مالکیت، سود و حقوق رای در شرکت است.
• سهم موسس: سهامی که به بنیانگذاران استارتاپ در ازای ایده، تلاش و سرمایه گذاری اولیه آنها اعطا می شود.
• سهم ممتاز: سهامی که دارای اولویت در پرداخت سود و بازگشت سرمایه نسبت به سهام عادی هستند.
• سهم عادی: سهامی که حقوق و تعهدات پایه ای مالکیت در شرکت را به دارنده خود اعطا می کند.
• آبشن سهام: به کارمندان یا سرمایه گذاران به عنوان انگیزه ای برای مشارکت و حفظ بلندمدت در شرکت اعطا می شود. این نوع سهام به دارندگان خود اجازه می دهد تا در آینده با قیمتی از پیش تعیین شده سهم خریداری کنند.
• جدول سهام: سندی که جزئیات مربوط به کلاس های مختلف سهام، تعداد سهام های هر کلاس و حقوق و تعهدات مربوط به هر سهم را مشخص می کند.

عوامل موثر بر تقسیم سهام:

تقسیم سهام استارتاپ تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله موارد زیر است:

• مرحله توسعه: در مراحل اولیه، سهام موسس به بنیانگذاران برای تشویق مشارکت و جذب سرمایه گذاران اولیه اختصاص داده می شود. با پیشرفت شرکت، سهام برای جذب سرمایه گذاران بیشتر، استخدام و حفظ کارمندان کلیدی و ایجاد انگیزه در آنها استفاده می شود.
• سرمایه گذاری: میزان سرمایه گذاری هر فرد یا نهاد در شرکت نقش مهمی در سهم آنها دارد.
• نقش و مسئولیت: بنیانگذاران، مدیران و کارمندان کلیدی به دلیل نقش و مسئولیت های بیشتر، سهم بیشتری دریافت می کنند.
• موفقیت: عملکرد و دستاوردهای هر فرد یا نهاد در تعیین سهم آنها لحاظ می شود.

روش های مختلف تقسیم سهام:

روش های مختلفی برای تقسیم سهام استارتاپ وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند.

• روش برابری: در این روش، سهام به طور مساوی بین بنیانگذاران تقسیم می شود. این روش در مراحل اولیه رایج است، اما با رشد شرکت ممکن است منصفانه نباشد.
• روش بر اساس زمان: در این روش، سهام بر اساس زمانی که هر فرد برای شرکت کار کرده یا سرمایه گذاری کرده است، تقسیم می شود.
• روش بر اساس ارزش: در این روش، سهام بر اساس ارزش دریافتی شرکت از هر فرد یا نهاد (مانند تخصص، ایده، سرمایه) تعیین می شود.
• روش ترکیبی: ترکیبی از روش های فوق را می توان برای ایجاد تعادلی بین برابری، زمان صرف شده و ارزش دریافتی استفاده کرد.

مثال هایی از تقسیم سهام:

• مثال ۱: دو بنیانگذار یک استارتاپ را تاسیس می کنند. هر کدام ۵۰% از سهام موسس را دریافت می کنند.
• مثال ۲: یک سرمایه گذار ۱ میلیون دلار در یک استارتاپ سرمایه گذاری می کند. در ازای سرمایه گذاری، ۲۰% از سهام شرکت را دریافت می کند.
• مثال ۳: به یک مدیر ارشد ۱۰% از سهام به عنوان انگیزه برای پیوستن به شرکت و ۵% سهام به صورت آپشن سهام اعطا می شود.

نکات مهم:

• تقسیم سهام فرآیندی پیچیده است و باید با دقت و با در نظر گرفتن همه عوامل انجام شود.
• قبل از نهایی کردن سهام، باید با یک وکیل یا مشاور باتجربه در زمینه استارتاپ ها مشورت کنید.
• جدول سهام را به طور شفاف و دقیق تنظیم کنید و آن را در دسترس همه ذینفعان قرار دهید.
•  فرآیند تقسیم سهام باید شفاف و عادلانه باشد و تمام ذینفعان باید از جزئیات آن مطلع باشند.

عوامل و روش های مختلف تقسیم سهام در استارتاپ ها پرداختیم. در این بخش قصد داریم جزئیات بیشتری را در مورد این فرآیند ارائه دهیم و به سوالات احتمالی شما پاسخ دهیم.

۱٫ جدول سهام:

همانطور که قبلاً ذکر شد، جدول سهام سندی است که جزئیات مربوط به کلاس های مختلف سهام، تعداد سهام های هر کلاس و حقوق و تعهدات مربوط به هر سهم را مشخص می کند. این سند نقش مهمی در شفافیت و سازماندهی ساختار مالکیت شرکت دارد.

محتوای جدول سهام:

• نام کلاس سهام: نامی که به هر نوع سهم اختصاص داده می شود.
• تعداد سهام: تعداد کل سهام های موجود در هر کلاس.
• ارزش اسمی: ارزش ثابتی که به هر سهم اختصاص داده می شود.
• حقوق رای: تعداد آراء هر سهم در تصمیم گیری های شرکت.
• حقوق سود: اولویت هر کلاس سهم در دریافت سود سهام.
• حقوق تصفیه: اولویت هر کلاس سهم در دریافت دارایی های شرکت در صورت انحلال.
• محدودیت ها: هرگونه محدودیتی که برای هر کلاس سهام اعمال می شود (مانند محدودیت در انتقال سهام).

مثال جدول سهام:

۲٫ گزینه های سهام:

همانطور که قبلاً ذکر شد، آپشن سهام نوعی سهم است که به کارمندان یا سرمایه گذاران به عنوان انگیزه ای برای مشارکت و حفظ بلندمدت در شرکت اعطا می شود. دارندگان آپشن سهام حق خرید تعداد مشخصی از سهام با قیمتی از پیش تعیین شده در آینده را دارند.

انواع آپشن سهام:

• آپشن سهام نوع ۱: به دارندگان خود اجازه می دهد تا سهام را در هر زمان با قیمت از پیش تعیین شده خریداری کنند.
• آپشن سهام نوع ۲: به دارندگان خود اجازه می دهد تا سهام را فقط پس از گذشت دوره زمانی مشخص (مانند ۱ سال) با قیمت از پیش تعیین شده خریداری کنند.
• آپشن سهام نوع ۳: به دارندگان خود اجازه می دهد تا سهام را فقط در صورت وقوع رویداد خاصی (مانند عرضه اولیه سهام) با قیمت از پیش تعیین شده خریداری کنند.

مزایای آپشن سهام:

• جذب و حفظ استعدادها: آپشن سهام می تواند ابزاری موثر برای جذب و حفظ کارمندان و مدیران کلیدی باشد.
• ایجاد انگیزه: آپشن سهام به کارمندان انگیزه می دهد تا برای موفقیت شرکت تلاش بیشتری کنند، زیرا در صورت موفقیت شرکت، ارزش آپشن سهام آنها افزایش می یابد.
• تراز کردن منافع: آپشن سهام می تواند منافع کارمندان را با منافع سهامداران تراز کند، زیرا کارمندان تشویق می شوند تا برای افزایش ارزش سهام شرکت تلاش کنند.

معایب آپشن سهام:

• رقیق سازی مالکیت: اعطای آپشن سهام می تواند منجر به رقیق شدن مالکیت سهامداران فعلی شود، زیرا تعداد کل سهام در گردش افزایش می یابد.
• هزینه های مالیاتی: اعطای آپشن سهام می تواند برای شرکت مشمول مالیات باشد.
• پیچیدگی: مدیریت آپشن سهام می تواند پیچیده باشد و نیاز به تخصص و دانش کافی در این زمینه دارد.