اما شروع برنامهنویسی میتواند دلهرهآور باشد. از کجا شروع کنیم؟ چه زبانی یاد بگیریم؟ چه منابعی را دنبال کنیم؟
در این راهنما، گامهای اولیه برای شروع برنامهنویسی را به شما معرفی میکنیم.
۱٫ انتخاب زبان برنامهنویسی:
اولین قدم انتخاب زبان برنامهنویسی مناسب است. زبانهای برنامهنویسی مختلفی وجود دارند که هر کدام برای کاربردهای خاصی طراحی شدهاند.
برخی از زبانهای محبوب برنامهنویسی عبارتند از:
- پایتون: زبانی قدرتمند و همهکاره که برای یادگیری آسان است و در زمینههای مختلف مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و توسعه وب کاربرد دارد.
- جاوا اسکریپت: زبانی ضروری برای توسعه وب که در طراحی صفحات وب تعاملی و برنامههای وب کاربرد دارد.
- جاوا: زبانی قدرتمند و شیءگرا که برای توسعه برنامههای کاربردی، وب و اندروید کاربرد دارد.
- سی++: زبانی قدرتمند و پرسرعت که برای توسعه بازیها، برنامههای کاربردی و سیستمهای تعبیهشده کاربرد دارد.
- سی شارپ: زبانی شبیه به جاوا که برای توسعه برنامههای کاربردی ویندوز و بازیها کاربرد دارد.
۲٫ یادگیری اصول اولیه:
پس از انتخاب زبان برنامهنویسی، باید اصول اولیه آن زبان را یاد بگیرید. منابع مختلفی برای یادگیری برنامهنویسی به صورت آنلاین و آفلاین وجود دارد.
برخی از منابع محبوب برای یادگیری برنامهنویسی عبارتند از:
- دورههای آنلاین: پلتفرمهای مختلفی مانند Coursera، edX و Udemy دورههای آنلاین برنامهنویسی را در سطوح مختلف ارائه میدهند.
- کتابها: کتابهای زیادی در مورد برنامهنویسی به زبان فارسی و انگلیسی نوشته شدهاند.
- وبسایتها و وبلاگها: وبسایتها و وبلاگهای زیادی وجود دارند که آموزشها و مقالات مفیدی در مورد برنامهنویسی ارائه میدهند.
- کانالهای یوتیوب: کانالهای یوتیوب زیادی وجود دارند که آموزشهای ویدیویی برنامهنویسی را ارائه میدهند.
۳٫ تمرین و ممارست:
یادگیری برنامهنویسی فقط با خواندن و تماشای آموزشها امکانپذیر نیست. شما باید به طور مداوم تمرین و ممارست کنید تا مهارتهای خود را ارتقا دهید.
برخی از روشهای تمرین برنامهنویسی عبارتند از:
- حل تمرینات: وبسایتها و کتابهای زیادی وجود دارند که تمرینات برنامهنویسی را در سطوح مختلف ارائه میدهند.
- کار بر روی پروژههای شخصی: سعی کنید پروژههای شخصی خود را با استفاده از زبان برنامهنویسی که یاد میگیرید، برنامهنویسی کنید.
- مشارکت در پروژههای متنباز: میتوانید در پروژههای متنباز مشارکت کنید تا تجربه عملی کسب کنید و با سایر برنامهنویسان تعامل داشته باشید.
۴٫ صبور باشید:
یادگیری برنامهنویسی زمان و تلاش میبرد. صبور باشید و از شکستها دلسرد نشوید.
با تمرین و ممارست مداوم، میتوانید به یک برنامهنویس ماهر تبدیل شوید.
نکات مهم شروع برنامهنویسی:
- از یادگیری لذت ببرید: برنامهنویسی باید سرگرمکننده باشد. اگر از یادگیری لذت نمیبرید، احتمالاً انگیزه خود را از دست خواهید داد.
- از دیگران کمک بگیرید: اگر در یادگیری مشکلی دارید، از دیگران کمک بگیرید. میتوانید از دوستان، خانواده، مربیان یا انجمنهای آنلاین کمک بگیرید.
- تسلیم نشوید: برنامهنویسی چالشبرانگیز است، اما تسلیم نشوید. با تلاش و پشتکار میتوانید به اهدافتان برسید.
در سال ۲۰۲۴، انتخاب پرکاربردترین زبانهای برنامهنویسی تا حد زیادی به زمینه فعالیت و نوع پروژه شما بستگی دارد. با این حال، به طور کلی میتوان گفت که برخی از زبانها در حال حاضر محبوبیت بیشتری دارند و تقاضا برای آنها در بازار کار نیز بیشتر است.
در اینجا به چند مورد از پرکاربردترین زبانهای برنامهنویسی در سال ۲۰۲۴ اشاره میکنیم:
۱٫ پایتون: پایتون همچنان به عنوان یک زبان قدرتمند، همهکاره و آسان برای یادگیری، جایگاه خود را در صدر جدول حفظ کرده است. این زبان در زمینههای مختلفی مانند هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، توسعه وب، علم داده و اتوماسیون کاربرد دارد.
۲٫ جاوا اسکریپت: جاوا اسکریپت زبان اصلی برای توسعه وب تعاملی است و در ساخت وبسایتها و برنامههای وب مدرن نقش اساسی دارد. چارچوبهای جاوا اسکریپت مانند React، Angular و Vue.js نیز به طور فزایندهای محبوب شدهاند.
۳٫ جاوا: جاوا زبان محبوب دیگری است که برای توسعه برنامههای کاربردی، وب و اندروید کاربرد دارد. این زبان به دلیل ثبات، قابلیت اطمینان و قابلیت حمل بالا شناخته شده است.
۴٫ سی شارپ: سی شارپ (#C) زبانی قدرتمند و شیءگرا است که عمدتاً برای توسعه برنامههای ویندوز و بازیها با استفاده از موتور بازی Unity استفاده میشود. این زبان همچنین در توسعه وب و برنامههای کاربردی سازمانی کاربرد دارد.
۵٫ سی++: سی++ زبانی قدرتمند و پرسرعت است که برای توسعه برنامههای سیستمی، بازیها، برنامههای کاربردی و توابع تعبیهشده استفاده میشود. این زبان به دلیل کارایی و کنترل دقیق آن بر منابع سیستم شناخته شده است.
۶٫ Go: زبان Go که توسط گوگل توسعه یافته، به دلیل سادگی، سرعت و کارایی بالا در حال محبوب شدن است. این زبان برای توسعه وب، شبکه، برنامههای کاربردی سازمانی و سیستمهای ابری استفاده میشود.
۷٫ کاتلین: کاتلین زبان برنامهنویسی رسمی برای توسعه برنامههای اندروید است. این زبان به دلیل شباهت به جاوا و ویژگیهای مدرن و کارآمدی که ارائه میدهد، مورد توجه قرار گرفته است.
۸٫ سوئیفت: سوئیفت زبان برنامهنویسی رسمی برای توسعه iOS، macOS، watchOS و tvOS است. این زبان به دلیل سرعت، کارایی و ایمن بودن شناخته شده است.
۹٫ PHP: PHP زبانی محبوب برای توسعه وب است که به ویژه برای ساخت وبسایتهای پویا و برنامههای کاربردی وب استفاده میشود. این زبان به دلیل سادگی و سهولت یادگیری شناخته شده است.
۱۰٫ R: زبان R زبانی قدرتمند برای تجزیه و تحلیل آماری و ایجاد گرافیک است. این زبان در بین دانشمندان داده، تحلیلگران داده و متخصصان علم داده محبوب است.
نکته: این لیست فقط شامل برخی از پرکاربردترین زبانهای برنامهنویسی در سال ۲۰۲۴ است. زبانهای دیگری نیز وجود دارند که ممکن است برای پروژههای خاص مناسبتر باشند.
عوامل دیگری که باید برای شروع برنامهنویسی در نظر بگیرید:
- اهداف شما: چه نوع برنامهای میخواهید بسازید؟
- تجربه شما: چه مقدار تجربه برنامهنویسی دارید؟
- علاقه شما: به یادگیری کدام زبانها علاقه دارید؟
- بازار کار: تقاضا برای چه زبانهایی در بازار کار بیشتر است؟
منابع برای یادگیری زبانهای برنامهنویسی:
- دورههای آنلاین: پلتفرمهای مختلفی مانند Coursera، edX و Udemy دورههای آنلاین برنامهنویسی را در سطوح مختلف ارائه میدهند.
- کتابها: کتابهای زیادی در مورد برنامهنویسی به زبان فارسی و انگلیسی نوشته شدهاند.
- وبسایتها و وبلاگها: وبسایتها و وبلاگهای زیادی وجود دارند که آموزشها و مقالات مفیدی در مورد برنامهنویسی ارائه میدهند.
- کانالهای یوتیوب: کانالهای یوتیوب زیادی وجود دارند که آموزشهای ویدیویی برنامهنویسی را ارائه میدهند.
با یادگیری یک زبان برنامهنویسی، میتوانید مهارتهای ارزشمندی را کسب کنید که به شما در یافتن شغل بهتر، راهاندازی کسبوکار خود یا انجام پروژههای شخصیتان کمک میکند.
اصطلاحات پرکاربرد در برنامهنویسی
در دنیای برنامهنویسی، اصطلاحات و واژگان تخصصی زیادی وجود دارد که دانستن آنها برای درک مفاهیم و برقراری ارتباط موثر با سایر برنامهنویسان ضروری است. در اینجا به برخی از اصطلاحات پرکاربرد در برنامهنویسی اشاره میکنیم:
متغیر: متغیر مانند یک ظرف برای ذخیره اطلاعات است. هر متغیر دارای یک نام و یک نوع داده است.
نوع داده: نوع داده نوع اطلاعاتی است که یک متغیر میتواند ذخیره کند. متداولترین انواع داده عبارتند از: عدد صحیح، عدد اعشاری، رشته، بولی (صحیح/غلط) و لیست.
عملگر: عملگر عملی را روی دو یا چند متغیر انجام میدهد. عملگرهای متداول عبارتند از: جمع (+)، تفریق (-)، ضرب (*)، تقسیم (/)، باقیمانده (%)، مقایسه (==، !=، <، >، <=، >=) و منطقی (&&، ||، !).
دستور: دستور به کامپیوتر میگوید که چه کاری انجام دهد. دستورات میتوانند متغیرها را تعریف کنند، مقادیر را به متغیرها اختصاص دهند، عملگرها را اجرا کنند، شرطها را بررسی کنند، حلقهها را اجرا کنند و توابع را فراخوانی کنند.
برنامه: برنامه مجموعهای از دستورات است که برای انجام یک کار خاص طراحی شدهاند.
زبان برنامهنویسی: زبان برنامهنویسی مجموعه ای از قوانین و دستورالعملها است که برای نوشتن برنامهها استفاده میشود. زبانهای برنامهنویسی مختلفی مانند پایتون، جاوا اسکریپت، جاوا، سی++ و سی شارپ وجود دارد.
کامپایلر: کامپایلر برنامه نوشته شده به یک زبان برنامهنویسی را به کد ماشین تبدیل میکند که کامپیوتر میتواند آن را اجرا کند.
مترجم: مترجم برنامه نوشته شده به یک زبان برنامهنویسی را به طور مستقیم اجرا میکند بدون اینکه آن را به کد ماشین تبدیل کند.
کتابخانه: کتابخانه مجموعهای از توابع و کدهای از پیش نوشته شده است که میتوان از آنها برای انجام وظایف رایج در برنامهها استفاده کرد.
رابط کاربری: رابط کاربری (UI) قسمتی از برنامه است که با کاربر تعامل دارد. UI شامل عناصر بصری مانند دکمهها، کادرهای متنی، منوها و آیکونها میشود.
پایگاه داده: پایگاه داده مجموعهای سازمانیافته از دادهها است که میتوان از آنها برای ذخیره، بازیابی و مدیریت اطلاعات استفاده کرد.
الگوریتم: الگوریتم مجموعهای از دستورالعملها است که برای حل یک مسئله خاص یا انجام یک کار خاص طراحی شدهاند.
حلقه: حلقه مجموعهای از دستورات است که به طور مکرر اجرا میشوند تا زمانی که شرطی برقرار باشد.
شرط: شرط عبارتی است که تعیین میکند آیا یک دستور باید اجرا شود یا خیر.
تابع: تابع بلوکی از کد است که برای انجام یک کار خاص طراحی شده است. توابع میتوانند ورودیها را دریافت کنند، مقادیر را برگردانند و از سایر توابع استفاده کنند.
کلاس: کلاس الگویی برای ایجاد اشیاء است. کلاسها شامل ویژگیها و متدهایی هستند که به اشیاء رفتار میدهند.
شیء: شیء نمونهای از یک کلاس است. اشیاء دارای ویژگیها و متدهایی هستند که از کلاس خود به ارث میبرند.
وراثت: وراثت قابلیتی است که به یک کلاس اجازه میدهد تا ویژگیها و متدهای خود را از کلاس دیگر به ارث ببرد.
پلیمورفیسم: پلیمورفیسم قابلیتی است که به یک شیء اجازه میدهد تا متدهای مختلفی را با نام یکسان بسته به نوع خود اجرا کند.
کپسوله سازی: کپسوله سازی مفهومی در برنامهنویسی است که به پنهان کردن جزئیات پیادهسازی داخلی یک شیء و در دسترس قرار دادن فقط رابطهای عمومی آن میپردازد.
پویایی: پویایی مفهومی در برنامهنویسی است که به بررسی صحت برنامه در زمان اجرا میپردازد.
موفق باشید!